تفسیر سورهي نساء
سیماي سورهي نساء
نامها
النساء » و « نِساء » : سیماي سورهي نساء بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ به نام خداي گسترده مهرِ مهرورز نامها: نامهاي این سوره عبارتاند از
زنان) بدین جهت بوده که در این سوره از ) « نِساء » النساءالصغري است. نامگذاري آن به » در مقابل سورهي طلاق که ،«1» الکبري
صفحه 8 از 117
حقوق زنان بسیار سخن گفته شده و از آنان دفاع شده است.
شمارگان
شمارگان: این سوره داراي 176 آیه، 3745 کلمه و 16030 حرف است.
نزول
نزول: سورهي نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرو فرستاده شد. این سوره نود و یکمین سوره در ترتیب نزول است؛
فرود آمد و در ترتیب فعلی قرآن، چهارمین سوره به شمار میآید. « ممتحنه » و قبل از سورهي « زلزال » یعنی بعد از سورهي
فضایل
فضایل: در مورد فضیلت سورهي نساء، از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حکایت شده که هر کس سورهي نساء را در هر جمعه
ص: 22 «2» . بخواند، از فشار قبر ایمن میشود
تذکر
تذکر: البته مقصود این روایات آن است که قرآن را بخوانیم تا مقدمهي فهم و عمل باشد، و اگر مسلمانی در زندگی فردي و
اجتماعی از آیات این سوره الهام بگیرد، تمام این ثوابها را دارا میباشد. ویژگیها: این سوره از نظر تعداد کلمات و حروف،
طولانیترین سورهي قرآن، بعد از سورهي بقره است. چهرهي عمومی سورهي نساء بیان قوانین خانوادگی و اجتماعی است. 35
آیهي اول سورهي نساء دربارهي مسائل خانوادگی است. و آیات 48 و 115 این سوره، امیدبخشترین آیات قرآن است که وعدهي
«1» . بخشش همهي گناهان، غیر از شرك را میدهد
اهداف
اهداف: در یک دید کلی، به نظر میرسد که در آیات این سوره، اهداف عمدهي زیر دنبال میشود: 1. بیان قوانین خانوادگی و
اجتماعی اسلام به منظور قانونمند کردن جامعهي نوپاي مسلمانان؛ 2. کنترل، نگهداري و به سازي نخستین واحد اجتماع، یعنی
خانواده؛ 3. حمایت از افراد کمتوان جامعه؛ مثل یتیمان، کودکان و زنان؛ 4. تثبیت حکومت اسلامی و بیان لزوم اطاعت از رهبران
الهی؛ 5. بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛ 6. تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین کفر، به مرکز اسلام.
ص: 23
مطالب
2. فراخوانی .( مطالب: در این سوره مطالب عمدهي زیر به چشم میخورند: الف) عقاید: 1. دعوت به ایمان حقیقی (در آیهي 136
4. دستور به پرهیز از غُلو در دین (در آیهي 171 ). ب) .( 3. دعوت به تفکر در قرآن (در آیهي 82 .( به عدالت (در آیهي 135
2. دعوت مسلمانان به .18 - مطالب اخلاقی: 1. دعوت انسانها به توبه و بازگشت به سوي خدا و پرهیز از گناهان در آیات 15
پاسخ دادن نیکیها و لزوم پاسخ گویی به سلام (در آیهي 86 ). ج) داستانها 1. سرگذشت و وحی بر پیامبران قبل از نوح علیه
2. سرگذشت عیسی علیه السلام که به صلیب کشیده نشد .(165 - السلام تا ابراهیم علیه السلام و داود علیه السلام. (در آیات 163
صفحه 9 از 117
3. یهود و ستمکاري آنان و کیفرهاي الهی بر آنان (در آیات 153 تا 161 ). د) احکام و قوانین 1. لزوم قطع .(159 - (در آیات 157
3. زنان و .(12 - 2. قانون ارث بر اساس یک روش طبیعی و عادلانه (در آیات 7 .( رابطهي دوستانه با دشمنان خدا (در آیهي 164
5. مبارزه با فحشا در جامعه (در آیات .(25 - 4. ازدواج (در آیات 24 .( مردانی که به همدیگر محرم یا نامحرم هستند (در آیهي 23
.7 21 ). ص: 24 - 6 و 19 ، 6. حمایت از یتیمان، کودکان و افراد کمتوان جامعه (در آیات 2 .(16 -15
9. حقوق و وظایف متقابل افراد جامعه در برابر . (92 - 8. قتل عمد و خطا (در آیات 91 . ( حفظ اموال عمومی (در آیهي 5
10 . هجرت و لزوم جلاي وطن از یک جامعهي فاسد، به طرف مراکز .( یکدیگر، به ویژه در اختلافات خانوادگی (در آیهي 35
12 . برخی از احکام نماز (در آیات 43 و .(65 - 11 . اطاعت از رهبري حکومت اسلامی (در آیات 59 (100 - اسلامی (در آیات 97
2. معرفی .( 168 و 200 - 101 ). ه) مسائل فرعی: 1. معرفی دشمنان جامعهي اسلامی و بیدارباش در مقابل آنها (در آیات 167
.3 .(145 - 91 و 137 - دشمنان منافقی که به عنوان ستون پنجم فعالیت زیرزمینی داشتند؛ و تشریح روحیات آنان (در آیات 88
77 ). *** ص: 25 - تشویق مسلمانان براي مبارزه با دشمنان (در آیات 71